MÓZG KREATYWNEJ OSOBY DZIAŁA INACZEJ!

Kreatywność często definiowana jest jako zdolność do wymyślania nowych i użytecznych pomysłów. Podobnie do inteligencji, może być uważana jako cecha, którą w jakimś stopniu posiadają wszyscy – nie tylko kreatywni geniusze, tacy jak Picasso czy Steve Jobs.

Kreatywność to nie tylko umiejętność projektowania produktów czy narysowania obrazu. Wszyscy musimy wykazywać się twórczością, chociażby przy wymyślaniu posiłku przy ograniczonej liczbie dostępnych produktów lub tworzenia Halloween’owego kostiumu z ubrań w naszej szafie. Badacze wymieniają kreatywność „przez małe c“, czyli taką która po prostu pomaga nam w radzeniu sobie z codziennymi zadaniami (wymyślenie żartu, zapakowanie prezentu) i taką „przez duże C“. Przykładem tej drugiej może być napisanie przemowy czy zaprojektowanie naukowego eksperymentu.

Badacze z dziedziny psychologii i neuronauki zaczęli identyfikować procesy myślowe i poszczególne regiony mózgu związane z kreatywnością. Ostatnie odkrycia sugerują, że kreatywność angażuje zarówno spontaniczne jak i kontrolowane myślenie, a co za tym idzie cechuje się zdolnością do wygenerowania spontanicznej burzy mózgów oraz świadomej ewaluacji pomysłów w celu ustalenia, czy faktycznie mogą być wprowadzone w życie.

Pomimo tego postępu, jedno pytanie nadal zostaje bez odpowiedzi:

Co czyni niektóre osoby bardziej kreatywne od reszty?

W niedawno przeprowadzonym badaniu, sprawdzano zależność między kreatywnym myśleniem a połączeniami pomiędzy trzema mózgowymi sieciami.

Mapowanie mózgu podczas kreatywnego myślenia

W badaniu Rogera Beaty (2014) wzięło udział 163 uczestników. Początkowo poproszono ich o wypełnienie klasycznego testu badającego myślenie dywergencyjne, w którym należało wymyślić nowe i zarazem nietypowe zastosowania wymienianych obiektów. Następnie wszystkim uczestnikom zrobiono skan fMRI, który mierzył wzrost przepływu krwi i utlenowania aktywnej okolicy mózgu.

• Opisane zadanie ocenia możliwości ludzi do pozbycia się schematu klasycznego użycia wymienianego obiektu i wynalezieniu nowego, kreatywnego sposobu jego zastosowania.
• Przykładowo, badani zobaczyli na ekranie zdjęcie skarpetki i zostali poproszeni o zaproponowanie niestandardowego sposobu ich użycia.
• Jedna osoba zasugerowała zastosowanie skarpetki do ocieplenia stopy – czyli jej klasycznego użycia – w czasie, kiedy inna wymyśliła, że dana część garderoby mogłaby być pomocna w systemie do filtracji wody.

Badanie wykazało następujące zależności:

• Osoby, które lepiej poradziły sobie z wyżej opisanym zadaniem raportowały posiadanie bardziej kreatywnych hobby i osiągnięć. Jest to spójne z tym co udowodniły poprzednie badania, a mianowicie, że test mierzy ogólną zdolność do kreatywnego myślenia.

Badacze także ocenili pomysły pod względem ich kreatywności: powszechne sposoby na użycie przedmiotu otrzymały słabsze wyniki niż niepopularne pomysły na ich użycie. Co więcej, w badaniu zostały zmierzone funkcjonalne połączenia pomiędzy wszystkimi rejonami mózgu, a konkretniej sprawdzano jak aktywność w jednym regionie korelowała z aktywnością w innym. Następnie, wszystkie możliwe połączenia w mózgu zostały porównane z wynikami z testu kreatywności, a w kolejnym etapie badania brano pod uwagę tylko połączenia, które według analiz miały związek z pomysłowością. Dane połączenia stanowiły sieć, która mocno korelowała z generowaniem oryginalnych pomysłów.

Kolejny etap eksperymentu

• Badacze testowali czy istnieje możliwość przewidzenia zdolności kreatywnego myślenia w trzech grupach badanych, którzy nie brali udziału we wcześniejszych stadiach eksperymentu.
• Wyniki wykazały, że do pewnego stopnia istnieje możliwość oszacowania zdolności do generowania kreatywnych pomysłów na podstawie siły połączeń we wcześniej opisanej sieci.

Osoby z mocniejszymi połączeniami wymyślały bardziej oryginalne pomysły.

Kolejne badania są potrzebne w celu sprawdzenia czy dane sieci są plastyczne czy stałe. Przykładowo, czy uczęszczanie na lekcje rysunku prowadzi do silniejszych połączeń między danymi sieciami w mózgu? Czy istnieje możliwość zwiększenia umiejętności kreatywnego myślenia poprzez modyfikację połączeń?

Więcej informacji o danym temacie można znaleźć na stronie: https://www.weforum.org/agenda/2018/01/this-is-how-creative-peoples-brains-work-differently