Przed przeczytaniem artykułu upewnij się, że zapoznałeś się z trzecim krokiem procesu kreatywnego. Już go czytałeś? Super!
Kolejny krok w procesie tworzenia rozwiązania to kwintesencja pracy kreatywnej. Tutaj powinna być największa przestrzeń dla wszystkich, nawet najbardziej odjechanych pomysłów. Tutaj potrzebne są kolory, zabawki, gry, gadżety i inne inspiracje, które pomogą złapać jak najwięcej inspiracji.To jest ten krok, który wielu z nas uważa, że wykonuje dobrze.

Tylko czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się faktycznie

wygenerować przynajmniej kilkadziesiąt (60 – 70) pomysłów na rozwiązanie konkretnego problemu?

Jeśli nie, czytaj dalej a dowiesz się jak naprawdę powinna wyglądać efektywna burza mózgów, czyli etap generowania pomysłów w procesie kreatywnego rozwiązywania problemów.

Dlaczego istotne jest, abyś potrafił wygenerować tak wiele pomysłów?
Wyobraź sobie, że pracujesz w firmie, która zajmuje się sprzedażą wysoko-gatunkowego alkoholu. Twoja firma posiada sklepy w kilku największych miastach w Polsce. W ramach modelu biznesowego skupiacie się na tworzeniu wartości dodanej dla klienta podczas procesu zakupowego. Specjaliści pracujący z Waszych sklepach umiejętnie doradzają jaki alkohol, dla kogo, z jakiej okazji wybrać. Podpowiedzą jakie wino będzie pasowało do konkretnego dania podczas romantycznej kolacji, jaki rodzaj whisky będzie najlepszy dla konesera a jaki, na pierwszy kontakt z whisky z „górnej półki”.

Średnio w ciągu roku zatrudniasz około 40 nowych pracowników obsługi klienta do sklepów. W jaki sposób szybko i efektywnie chcesz każdemu z nich przekazać wiedzę specjalistyczną dotyczącą alkoholi, którą posiadacie wewnątrz organizacji? Jak dotychczas realizowane jest to z wykorzystaniem standardowego podręcznika (300 stron!), który otrzymywał każdy nowy pracownik do przeczytania, zapamiętania a następnie do wykorzystania w pracy. Brzmi angażująco, czyż nie?

Z podobnym wyzwaniem – dotyczącym efektywnego procesu wdrożenia pracowników – pracował jeden z naszych klientów. Tematem sesji kreatywnej było: co zrobić, żeby utrzymać motywację wewnętrzną nowego pracownika do zdobywania wiedzy eksperckiej związanej z doborem alkoholi? Jednym z pomysłów, który padł podczas sesji kreatywnej do tego problemu było: zróbmy film porno. I co najciekawsze, to ten pomysł okazał się mieć największy potencjał na faktyczne zaangażowanie nowego pracownika w proces zdobywania swojej wiedzy. Ale zanim o samym, intrygującym, pomyśle chciałbym poświęcić chwilę czasu na to, by omówić zasady pracy kreatywnej, które doprowadziły do powstania filmu porno jako przykładu dobrego pomysłu.

Zasada pierwsza: w kreatywności ilość rodzi jakość.

Podczas etapu generowania pomysłów skupiaj się na tym by było ich jak najwięcej i nie zwracaj uwagi na ich jakość. Statystycznie im więcej wymyślimy pomysłów tym większa szansa na trafienie czegoś faktycznie oryginalnego i trafiającego w sedno sprawy. Ta zasada ma również drugie dno – inspirację. Każdy wypowiedziany pomysł może być dla nas inspiracją do kolejnego pomysłu. Dlatego nawet jeśli jakiś pomysł wydaje się być nierealny lub niedorzeczny ma w sobie ogromną wartość: zainspirowania do wymyślenia kolejnego pomysłu. To oznacza, że film porno nie musi być ostatecznie filmem porno a zaledwie inspiracją do konkretnego rozwiązania.

Zasada druga: rozdzielaj etapy generowania i oceny pomysłów.

W trakcie generowania pomysłów w żaden sposób nie możemy oceniać swoich pomysłów. Jakakolwiek krytyka, ocena czy weryfikacja pomysłu na tym etapie:

Nie ma sensu, bo przecież to jest tylko inspiracja więc i tak nie jesteśmy w stanie stwierdzić jak będzie wyglądało finalne rozwiązanie.
Sprawia, że nasz umysł zamyka się na poszukiwanie nowych pomysłów (bo są ryzykowne, trudne do obrony, itp.) a skupi się na schematycznych rozwiązaniach (bo łatwiej je wybronić podczas oceny).
W kreatywności odroczenie oceny pomysłów jest najważniejszą zasadą i po wdrożeniu we własnej pracy powoduje największy przyrost liczby generowanych pomysłów. Każdy z nas, mniej lub bardziej świadomie, obawia się oceny własnych pomysłów. Jeśli w trakcie etapu generowania pomysłów pojawia się ocena, nasz umysł automatycznie zamyka się na takie rozwiązania, które wychodzą, chociażby symbolicznie, określone kryteria. Warto zwrócić uwagę, by szczególnie unikać tzw morderców pomysłów: nie da się, to już było, na to nie będzie budżetu, już próbowaliśmy, to się klientowi nie spodoba, itp.

Zasada trzecia: dbaj o docenienie każdego z pojawiających się pomysłów

Każdy wymyślony / wypowiedziany pomysł musi zostać zapisany. Bardzo ważne jest docenianie każdego z pojawiających się pomysłów – to zachęca do większej kreatywności i wychodzenia poza schematy myślowe. Dlatego każdy pomysł powinien być doceniony poprzez zapisanie go – np. na kartce, karteczce typu POST-IT, itp. Drugi wymiar tej zasady to ponownie ocena pomysłów. Gdy czegoś nie zapisujemy komunikujemy twórcy pomysłu, że nie jest on wystarczająco dobry by o nim pamiętać i go rozważać na dalszych etapach procesu twórczego.

Zasada ta ma też aspekt praktyczny – wszystkie zapisane pomysły wygenerowane w trakcie sesji kreatywnej będą inspiracją w kolejnych etapach tworzenia rozwiązania. Zapisując każdy pomysł upewniam się, że niczego nie przeoczę. Dotyczy to również zapisywania wszelkich kombinacji, zmian i modyfikacji pomysłów – nawet, jeśli są to niewielkie zmiany każdą zapisujemy oddzielnie.

Zasada czwarta: dbaj o pozytywny nastrój i humor podczas pracy kreatywnej.

Humor jest katalizatorem kreatywności – pomaga w wymyślaniu większej liczby oryginalnych pomysłów. Motywacja wewnętrzna (którą wyrażamy poprzez swoje nastawienie) jest wodą na młyn kreatywności. Dlatego tak ważne jest, by dbać o pozytywne nastawienie w trakcie pracy kreatywnej. Dobra zabawa i humor pobudzają nasze myślenie i zgodnie z badaniami są JEDYNYM „narzędziem”, które wesprze nas w generowaniu większej liczby oryginalnych pomysłów.

Zasada piąta: kombinacje i ulepszenia pomysłów są mile widziane.

Inspiruj się pomysłami innych, rozwijaj je, przekształcaj, generuj różne skojarzenia. Prawdziwie oryginalne pomysły pojawiają się z inspiracji. Gdy przeczytamy pamiętniki Mozarta, Einsteina, Da Vinciego czy Rockefellera możemy dostrzec, że swoje pomysły czerpali inspirując się otaczającą ich rzeczywistością, prowadząc dyskusje i rozmowy z innymi ludźmi. I faktycznie, dzięki inspiracji nasz umysł zaczyna dostrzegać odległe skojarzenia i połączenia, które mogą przerodzić się w prawdziwie wartościowe rozwiązanie.

Co powstało z filmu porno?
Po przeczytaniu powyższych zasad pewnie domyślasz się, że pomysł ten nie został wykorzystany i zrealizowany dosłownie jako inspiracja. Został wyselekcjonowany jako jeden z pomysłów z największym potencjałem, które przeszły do kolejnych etapów procesu i zakończył się bardzo ciekawym rozwiązaniem na wdrożenie nowych pracowników. Jeśli chcesz się dowiedzieć jakim, zapraszam do lektury kolejnych naszych artykułów ☺.

Podsumowując, przy generowaniu pomysłów pamiętaj o 5 zasadach:
Zasada 1: W kreatywności ilość rodzi jakość.
Zasada 2: Rozdzielaj etapy generowania i oceny pomysłów.
Zasada 3: Dbaj o docenienie każdego z pojawiających się pomysłów.
Zasada 4: Dbaj o pozytywny nastrój i humor podczas pracy kreatywnej.
Zasada 5: Kombinacje i ulepszenia pomysłów są mile widziane.